Gorzkie Żale przybywajcie …

Trochę z historii …

 

Powstanie Gorzkich Żali jest związane z działalnością Bractwa Św. Rocha. Opracowane zostało przez ks. Wawrzyńca Benika i wydane drukiem w 1707 roku pt: „ Snopek Miry z Ogrodu Gethsemańskiego”. Pierwsze wykonanie Gorzkich Żali odbyło się w I niedzielę wielkiego postu w kościele Św. Krzyża w Warszawie w 1707r.
Gorzkie Żale rozpoczynają się pobudką ( inaczej Zachętą), która jest zawsze taka sama, niezależnie od części. Następnie czytana jest intencja modlitwy wraz z informacją o treści rozważań, a po nich śpiewane są następujące pieśni :

• Hymn,
• Lament duszy nad cierpiącym Jezusem,
• Rozmowa duszy z Matką Bolesną,
• oraz trzykrotnie Któryś za nas cierpiał rany.

 

Po tym może nastąpić kazanie pasyjne. Na koniec odśpiewujemy suplikacje oraz pieśń eucharystyczną, po której kapłan, błogosławi lud Najświętszym Sakramentem. Nie znamy nazwiska autora melodii Gorzkich Żali.

 

Istnieje też spora rozbieżność między wersją Gorzkich Żali obowiązującą w kościele, zamieszczoną w „ Śpiewniku kościelnym „ ks. Jana Siedleckiego, a wersjami śpiewanymi w naszych parafiach. Dlaczego zatem istnieją takie rozbieżności w śpiewaniu Gorzkich Żali w parafiach? Otóż popularność tego nabożeństwa w ludowej tradycji muzycznej wiąże się nie tylko z praktyką wykonawczą tych śpiewów w kościele, ale także w prywatnych domach. Ta forma była bardzo popularna w XVIII i XIX wieku, kiedy to wioski były dość odległe od kościoła parafialnego. Ten właśnie fakt, jak się przypuszcza, stał się przyczyną powstawania licznych tekstowych i muzycznych wariantów.

 

W naszej parafii nabożeństwo Gorzkich Żali wraz z kazaniem pasyjnym odbywa się w każdą niedzielę Wielkiego Postu o godz. 17 00. Następnie Msza św. o godz. 18.00

Organista Andrzej Waśko