Chleb i sól św. Agaty
Od wieków wierni wzywają jej opieki podczas burzy oraz w niebezpieczeństwie pożaru, wybuchu wulkanu, trzęsienia ziemi, sztormu, huraganowych wiatrów.
Niemalże codziennie dowiadujemy się z mediów o różnego rodzaju kataklizmach, jakie dotykają mieszkańców naszego globu. Zwykle w obliczu szalejących żywiołów stajemy bezradni, szczególnie mocno doświadczając kruchości naszego życia oraz zawodności niewątpliwych osiągnięć nauki i techniki. Jednak człowiek wierzący w sytuacji zagrożenia może i powinien zwrócić się o ratunek do Stwórcy i Pana wszelkich żywiołów. 5 lutego liturgia Kościoła wspomina św. Agatę, od wieków czczoną i wzywaną jako patronkę i orędowniczkę podczas burzy, w niebezpieczeństwie pożaru, trzęsienia ziemi, wybuchu wulkanu, a także huraganowych wiatrów i sztormu.
Święta Agata (235-251) pochodziła ze znamienitego rodu, z Katanii na Sycylii. Jej imię z greckiego oznacza „dobra”. Hagiografowie podają, że była niezwykle piękna. Po przyjęciu chrztu św. złożyła ślub dziewictwa, pragnąc całkowicie poświęcić się Chrystusowi. Dlatego też odrzuciła propozycję małżeństwa złożoną przez Kwincjana, rzymskiego namiestnika Sycylii. Owładnięty żądzą zemsty, po rozpoczęciu prześladowań chrześcijan przez cesarza Decjusza jako jedną z pierwszych nakazał uwięzić Agatę. Gdy nie powiodła mu się perfidna próba odebrania jej dobrego imienia, skazał ją na ciężkie tortury, podczas których kleszczami wyrwano jej piersi. W końcu niezłomną w wierze polecił rzucić na rozżarzone węgle. Wtedy jednak Katania dotknięta została silnym trzęsieniem ziemi, w wyniku którego zginęło wielu pogan. Poruszony tym Kwincjan odczytał to jako karę Bożą i rozkazał wstrzymanie tortur. Agata zmarła 5 lutego 251 r. wskutek odniesionych ran.
Dziś ciało św. Agaty spoczywa w katańskiej katedrze. W jej liturgiczne wspomnienie ulicami miasta odbywa się uroczysta procesja, podczas której relikwiarz św. Agaty wieziony jest na ozdobnym rydwanie.
W ikonografii św. Agata przedstawiana jest w długiej sukni, z kleszczami, którymi wyrywano jej piersi. Atrybutami świętej są: chleb, dom w płomieniach, korona w rękach, palma męczeństwa, obcięte piersi na misie, pochodnia, płonąca świeca – symbol Chrystusa.
Święta Agata jest patronką pielęgniarek, matek karmiących i kobiet cierpiących na choroby piersi. Od wieków wierni wzywają jej opieki podczas burzy oraz w niebezpieczeństwie pożaru, wybuchu wulkanu, trzęsienia ziemi, sztormu, huraganowych wiatrów. We wspomnienie św. Agaty w wielu kościołach święci się sól oraz chleb. W żadnym wypadku nie należy traktować tego magicznie. Błogosławieństwo chleba i soli należy do tzw. znaków świętych (sacra signa), które mają wiernym pomóc m.in. w uświęceniu się. Oznacza ono dziękczynienie Stwórcy za Jego dary. Używając następnie pobłogosławionej soli lub chleba w obliczu zagrożenia ze strony żywiołów, w krótkiej modlitwie dziękujemy Bogu za orędownictwo św. Agaty i z wiarą prosimy za jej wstawiennictwem o ratunek i odwrócenie nieszczęścia.
Legenda o św. Agacie:
Legenda opowiada, że gdy przed przeszło trzystu laty w krakowskich składach niedaleko Bramy Grodzkiej wybuchł groźny pożar, miasto uratowała od zagłady pewna stara żebraczka, rzucając w płomienie sól św. Agaty, co sprawiło, że ogień zgasł. Pytana przez rajców miejskich, czego żąda za uratowanie grodu, odrzekła: macie ufundować kościół ku czci świętej wspomożycielki. Rajcy zobowiązali się do wzniesienia świątyni, ale zamiaru tego nigdy nie zrealizowali. Kiedy jesienią 1655 roku spłonęły doszczętnie przedmieścia wawelskiego grodu, podpalone przez szwedzkiego najeźdźcę, dopatrywano się w tym kary bożej za niedotrzymanie obietnicy danej żebraczce przez ojców miasta.
Modlitwa do św. Agaty z 1857 r.
Święta Agato, zacności swojej równająca się cnotą, gardzicielko przyjaźni, i wzgląd ludzkich, a miłośnico Chrystusowa, i czystości. Tyś jest Patronką broniącą od ogniów, pokazałaś to, kiedyś Ojczyznę swoją płaszczem twoim od spalenia zachowała; proszę cię serdecznie, abyś mnie, i bliźnich moich broniła od ognia, i wyjednała u Boga ugaszenie ognia pożądliwości, i zapalczywości w gniewie, a najbardziej, żeby dusza moja ogniem piekielnym nie gorzała, który dla mnie zalej Jezu Ukrzyżowany, Krwią Twoją Najświętszą przez Panieństwo, i męczeństwo Świętej Agaty, obmyj mnie ze wszystkich grzechów, żebym był (była) czystym (czystą) w oczach twoich, jako ta Święta Panna, i z nią Ciebie chwalił (chwaliła) na wieki. Amen.
